Sekretna impregnacja

Każdy się starzeje, wszystko się starzeje, drewno również, szczególnie to ścięte. Dlatego, skoro my dbamy o stan naszej skóry i organizmu, musimy również zadbać o stan drewna w naszym ogrodzie. Warto to zrobić, ponieważ drewno jest nieodłącznym elementem otoczenia. Idealnie komponuje się z zielenią, kamieniami, zbiornikami wodnymi. Daje poczucie przytulności, ciepła, wyjątkowego związku z naturą. O wiele bardziej wolimy siedziska drewniane, niż np. kamienne. Ponadto z drewna budujemy pergole, altany, tarasy, nawet donice ogrodowe, czyli elementy dekoracyjne otoczenia.

Impregnacja - z czym to się je?

Impregnacja drewna to nasycenie go różnego rodzaju preparatami ochronnymi, zabezpieczającymi, zwiększającymi trwałość. Do tego zabiegu stosujemy preparaty rozpuszczalnikowe, olejowe lub solne. Środki te chronią drewno przed grzybami, szkodnikami oraz wilgocią, która drążąc wnętrze drewna nie tylko je rozpulchnia, ale otwiera drogę dla patogenów i szkodników. Szczególnie rzadkie drewno, takie, które nie rośnie w naszych warunkach klimatycznych wymaga wyjątkowego zadbania o sposób i jakość impregnacji powierzchni.

Mamy impregnaty:

• wodochronne - utrudniające przedostawanie się wody w głąb drewna, zmniejszając jego nasiąkliwość
• ochrony biologicznej - zawierające substancje chemiczne, które zabezpieczają drewno przed działaniem grzybów, pleśni, owadów, glonów i innych, w zależności od miejsca zastosowania drewna
• ochrony przeciwsłonecznej - chroniące powierzchnię drewna przed promieniowaniem UV, powodującym jej płowienie, szarzenie i pękanie, co jest szczególnie ważne dla elementów, budynków i budowli, które są wystawione na bezpośrednie promieniowanie
• ogniochronne - utrudniające zapalanie się drewna czy hamujące szybkość rozprzestrzeniania się płomieni.

Impregnujmy dla radości

• Impregnacja domowa
• Zanurzanie
• Ochrona ciśnieniowa

Najprostszą impregnacją jest domowa, przeprowadzona w pomieszczeniu przewiewnym, w ubraniu ochronnym oraz masce, impregnacja powierzchniowa. Polega ona na dokładnym przygotowaniu drewna do impregnacji, gdyż to warunkuje jakość wykonanego zabiegu. Impregnowany element powinien być wysuszony, gładki i czysty. Pomocne będzie tu odpowiednie zeszlifowanie powierzchni drewna, które następnie poddamy aplikacji środka. Początkowo powinno zastosować się impregnat bezbarwny, wnikający do drewna na znaczne głębokości. Po wyschnięciu pierwszej warstwy nanosimy impregnat kolorowy, który nie tylko zapewnia dodatkową ochronę, ale również barwi drewno na wymarzony kolor. Pierwsza z dwóch warstw impregnatu kolorowego powinna być delikatnie przeszlifowana. To tak zwane szlifowanie międzywarstwowe, wygłądzające powierzchnię do idealnie gładkiej. Druga warstwa nie musi być już poddana wygładzaniu. Zapewnia ona maksymalne podkreślenie walorów drewna oraz zabezpieczenie i ochronę na lata.

Impregnacja przez zanurzenie polecana jest do zabezpieczania dużych beli. Polega na zanurzaniu produktu w dużej ilości impregnatu, który powinien wchłonąć się jak najgłębiej w zabezpieczane drewno. Jest to sposób wymagający znacznego zużycia środka, zalicza się do najdroższych zabiegów.

Impregnacja ciśnieniowa, z użyciem pistoletów przeprowadzana jest w odpowiednich warunkach zamkniętego pomieszczenia. Jest to metoda polecana do nanoszenia lakierobejcy.

Sposoby nanoszenie impregnatów

• Malowanie pędzlem
  Pędzel moczymy w środku do ok 1/3 wysokości i nakładamy do długimi, płynnymi ruchami, najlepiej wzdłuż słojów drewna. Pędzlem najlepiej jest nakładać impregnaty ochronno- dekoracyjne, impregnaty techniczne, lakiery i emalie. Nie ma lepszego narzędzie do powlekania impregnatem drewna chropowatego.
• Nanoszenie środka wałkiem
  Używamy wałka bezszwowego mocząc jedynie jego spód. Najczęściej wybieramy wałek gąbkowy, ale dla drewna nieoszlifowanego idealny będzie wałek z długim włosiem. Pozostałe elementy równie dobrze pokryje wałek z włosiem krótkim. Wałkiem najlepiej jest nakładać lakiery i emalie
• Nanoszenie impregnatu gąbką, tamponem, mopem czy szmatką
  Tutaj niezwykle istotne jest wcieranie środka zgodnie z kierunkiem słojów. Jeśli nanosimy oleje czy woski wcieranie środka musi trwać do momentu wchłonięcia się go. Nie możemy zostawić jego nadmiaru na powierzchni. Rzeczami tymi najlepiej jest nakładać oleje, woski i lakierobejce.
• Powlekanie drewna natryskowo
  Jest to metoda wykonywana przez osoby wykwalifikowane, polegająca na nanoszeniu środka pistoletem czy agregatem. Nałożona warstwa jest bardzo cienka, przy pracy specjalisty, wyrównana. To metoda szybka, ale z wadami. Najważniejszą jest zatrzymywanie w środku wody, która nie jest emulgowana przez np. pędzel, w efekcie czego woda może powodować pękanie zabezpieczonej powierzchni.
  Ten sposób ochrony polecany jest dla lakierów i emalii.

Środki do impregnacji drewna

• Impregnaty bezbarwne
• Impregnaty koloryzujące
• Lakiery
• Lakierobejce
• Oleje
• Pokosty
• Farby akrylowe

Impregnaty bezbarwne to praktyczne rozwiązanie niezmieniające wyglądu drewna, ale chroniące je przed pleśnią, grzybami, wilgocią, owadami. Jest to idealny podkład do wykończenia elementu ogrodu lakierem, lakierobejcą czy farbą akrylową. Impregnaty bezbarwne pozostawiają drewno w naturalnym wyglądzie, z nieco, niekiedy, uwidocznionymi słojami drewna. Impregnaty do drewna stosuje się przy pergolach, altanach i ogrodzeniach.

Impregnaty koloryzujące, tak samo jak impregnaty chronią drewno przed wymienionymi wyżej elementami, ale dodatkowo chronią drewno przed szarzeniem. Istnieją w wielu odcieniach drewnopodobnych i zwykle nakłada się je po impregnacie bezbarwnym. Impregnatami można nadać drewnu interesujący, ciepły odcień, nie zamalowując naturalnego wyglądu słoi. Podobnie jak wyżej, stosuje się je do zabezpieczania pergoli, altan i ogrodzeń

Lakiery to substancje na bazie żywicy. Chronią drewno przed wilgocią, czasem również przed promieniowaniem słonecznym. Ich wadą jest to, że nie przepuszczają wilgoci znajdującej się wewnątrz drewna. Drewno zabezpieczone lakierami przestaje oddychać. Pod wpływem ciepła w drewnie następuje kondensacja pary wodnej a z jej ujściem lakier powłoka może pękać, łuszczyć się. Lakiery nadają drewnu estetycznego połysku, który wielokrotnie może być efektem pożądanym. Daję powierzchnię twardą, dobrze zabezpieczoną. Jeśli zdecydujemy się na użycie lakierów kolorowych musimy pamiętać, że zastosowanie wałka z gąbki, jako aplikatora środka może powodować rozwarstwienie się lakieru. Idealny okaże się więc tu pędzel lub specjalny aplikator. Malowanie lakierami wymaga odpowiedniej precyzji, szczególnie przy malowaniu kolejnej warstwy. Dobrze jest wykonywać to wzdłuż słojów drewna, co zminimalizuje powstawanie smug.

Lakierobejce tworzą mocną, przezroczystą powłokę na powierzchni drewna. Zabezpieczają drewno przed wilgocią i promieniowaniem ultrafioletowym. Powinny być stosowane wyłącznie na wysuszony materiał. Zwykle powierzchnię drewna pokrywa się lakierobeicą dwukrotnie a pracę ponawia po kilku latach. Lakierobejce kumulują w sobie zalety bejc i lakieru, niestety również ich wady. Imponujący jest ich naturalny wygląd i delikatny połysk.

Oleje to substancje roślinne, które utwardzają i utrwalają drewno. Głęboko się wchłaniają, skutecznie chronią drewno przed wilgocią, pęknięciami i rozsychaniem. Są odporne na szarzenie, osadzanie się brudu i wydeptywanie. Często stosuje się je do zabezpieczania trudnego w obróbce, twardego drewna dębowego czy bukowego, do zabezpieczania schodów i tarasów drewnianych, które są często używane, narażone na uszkodzenia mechaniczne. Ich nanoszenie jest niezmiernie proste i polega głównie na wcieraniu środka w drewno za pomocą ściereczki, mopa, ewentualnie gąbki.

Pokost jest pośrednio zagęszczonym olejem lnianym. Najczęściej służy do gruntowania drewna pod kolejne warstwy środków chemicznych, zabezpieczających. Stosuje się go "na gorąco" na suchym drewnie.

Farby akrylowe polecane są do ogrodów ze względu na nie uleganie degradacji powłok naniesionych na drewno. Pozwalają na wyparowywanie wody z drewna, więc nie pękają. Niestety nie chronią przed grzybem i szkodnikami, więc jako pierwszą warstwę zaleca się zastosowanie pokostu czy któregoś z impregnatów.

Więcej na temat impregnatów przeczytasz tutaj - Porównanie środków do zabezpieczania drewna - impregnat, lakierobejca i farba olejno-ftalowa.

Niekiedy stosuje się również woski, które są szczególnie przydatne w ochronie podług drewnianych w budowlach - na tarasach, w ogrodach zimowych itd. Możemy zastosować wówczas mieszanki woskowo-olejowe, które nanosimy w technice podobnej do olejowania. Jeśli stosujemy woski bezbarwne wystarczy nanieść jedną warstwę środka. Przy woskach kolorowych wymagane jest położenie dodatkowych warstw, ponieważ środki nie wnikają głęboko w drewno, a już w ogóle pigmenty wosków. Woskowanie wymaga również zastosowania bezbarwnej warstwy oleju woskowego, który chroni szczególnie kolor wosku kolorowego oraz utrwala wykonane zabiegi ochronne. Podłoga woskowana wymaga intensywnego polerowania i odpowiedniej pielęgnacji specjalnymi emulsjami. 

Do mebli ogrodowych polecamy twardą lakierobejcę. Do gatunków egzotycznych - olej. W przypadku miękkich gatunków niezbędne będzie stworzenie twardej powłoki ochronnej, którą zapewni lakier.