Ogród na skarpie to prawdziwe wyzwanie. Strome skarpy mogą powodować, że ogród jest niebezpieczny, niefunkcjonalny i niewygodny. Na szczęście, stosując odpowiednie zabiegi takie jak wzmocnienia skarpy czy sadząc odpowiednie rośliny na skarpę, jesteśmy w stanie odczarować to trudne miejsce.

Nawet jeżeli masz bardzo strome skarpy w ogrodzie, możesz poradzić sobie z nimi. Skarpę można zmodyfikować, tworząc z niej układy tarasowe, wykorzystać murki oporowe. Skarpa w ogrodzie to wyzwanie nawet dla architektów krajobrazu, ale w większości przypadków efekt jest zachwycający.

W zagospodarowaniu skarpy pomogą nam murki oporowe.

Wzniesienia i pochyłości w ogrodzie urozmaicają jego charakter, ale jeżeli są to strome skarpy, ogród staje się niewygodny i mało funkcjonalny - na skarpie trudno założyć ogród, stworzyć boisko dla dzieci czy miejsce wypoczynku, grillowania. Skarpa to miejsce narażone na silną erozję wodną i powietrzną - woda szybko spływa po pochyłościach, często wywołuje poważne szkody, podmywa korzenie roślin. Trudno też poradzić sobie na skarpie z wiatrem, który usuwa z górnych partii najżyźniejsze podłoże. To sprawia, że podłoże na skarpie jest często ubogie, a rośliny muszą znosić suszę.

Dlatego dobre zagospodarowanie skarpy powinno przede wszystkim poprawić warunki w ziemi, więc na początku musimy wyeliminować erozję. Na szczęście też, dzięki różnym technologiom, możliwe jest dopasowanie skarpy do funkcji - nie ma rzeczy niemożliwych!

Skarpa w ogrodzie - jak poradzić sobie ze skarpą?

Skarpa w ogrodzie może być tylko jej pewnym elementem, lub może stanowić prawie całą powierzchnię działki. W pierwszej sytuacji możemy skarpę zagospodarować jako skalniak, czy też inne nasadzenia dekoracyjne, łącząc elementy np. z kamieniami, natomiast w drugiej sytuacji musimy tak zagospodarować skarpę, aby tworzyła funkcjonalny ogród.

Na skarpie możemy założyć ogród skalny.

Aby poradzić sobie ze skarpą w ogrodzie możemy:

• stworzyć na niej tarasy,
• wybudować murki oporowe,
• wykorzystać donice prefabrykowane,
• dobrym rozwiązaniem będą też maty z tworzywa sztucznego, np. kratki z plastiku,
• albo rośliny zadarniające, płożące, umacniające skarpę.

Przyjrzyjmy się teraz każdej propozycji dokładnie - jak ją wykonać? Jakie ma wady i zalety?

Tarasy na skarpie - układ tarasowy w ogrodzie na skarpie

Tworzenie układu tarasowego na skarpie przypomina zbudowanie w skarpie schodów, tylko o bardzo dużych stopniach. Skarpę dzielimy, za pomocą murków oporowych, na mniejsze strefy, które wyrównujemy. Budujemy płaskie tarasy, które są zabezpieczone z góry i dołu, murkami oporowymi.

Ciekawym sposobem zagospodarowana skarpy jest strumień lub kaskada.

Możemy zwiększyć funkcjonalność skarpy budując na niej schody.

Murek oporowy to konstrukcja na stałe związana z gruntem za pomocą fundamentu. Może być wymurowany z kamienia, cegły, płyt betonowych, a nawet drewna, czy wylany z betonu na miejscu. Najlepiej, jeżeli jego konstrukcja będzie wzmocniona zbrojeniem. Murek będzie miał wysokość od 100 cm, do 120 cm, lub wyżej.

Dobrze jest, jeżeli u podstawy każdego tarasu, pod podłożem, wykonamy drenaż - ze żwiru, kamieni czy gruzu. Pozwoli to swobodnie odpływać wodzie, i sprawi, ze konstrukcja będzie mniej obciążona.

Wykonanie układów tarasowych, utrzymanych za pomocą murków oporowych, musi być wykonane z użyciem ciężkiego sprzętu. Przerzucane dużych mas ziemi, wykopy pod fundamenty murków, czy samo ich murowanie - najlepiej do tych zadań zatrudnić profesjonalną firmę, gdyż obiekty takie jak murki czy tarasy, muszą być bezpieczne i solidne.

Ogród na skarpie - murki oporowe -jak i z czego zbudować?

Murki oporowe to solidne obiekty o grubości około 20-40 cm, które możemy wykonać z różnych materiałów. Najważniejsze, aby murek był na stałe związany z gruntem za pomocą fundamentu. Na skarpie dużym ciężarem na konstrukcję murka będzie oddziaływać masa ziemi. Dlatego murek musi być zbudowany na fundamencie - jego głębokość zależy od wysokości muru, oraz rodzaju podłoża, i wynosi od 60 do 100 cm. W fundamencie umieszczamy zbrojenie, zakotwiczone wąsami kotwiącymi pręty będą chronić mur przed pękaniem, czy też przewróceniem się.

W formie muru sprawdzi się kosz gabionowy. Zobacz nasze donice gabionowe.

Na skarpie możemy ułożyć murek, który będzie stanowił podparcie dla podłoża.

Skarpy w ogrodzie możemy przyozdobić murkami wymurowanymi z kamienia, cegły, elementów betonowych - w tym celu stosujemy zaprawę mrozoodporną. W wiejskim ogrodzie najładniej prezentuje się cegła i polne kamienie. Murek możemy również wykonać z betonu, a wykończyć jego powierzchnię okładzinami - np. klinkierem, płytkami, tynkami. W nowoczesnym ogrodzie mur możemy pozostawić w takiej surowej formie - beton architektoniczny pięknie komponuje się w tym stylu. Nowoczesny ogród będzie wyrazisty z takim betonowym akcentem.

Decydując się na takie podpory dla skarpy, wykonane z drewna, musimy wybrać bardzo grube słupy, które dodatkowo połączymy ze sobą od strony wewnętrznej metalowymi prętami. W przypadku murków oporowych z drewna konieczna będzie izolacja i impregnacja. Stroma skarpa będzie miała z drewna solidną podporę, kiedy słupy dokładnie zaimpregnujemy.

Dla każdego rodzaju muru musimy wykonać też drenaż - na tylnej ścianie, która graniczy ze skarpą, aby woda nie uszkodziła konstrukcji. Najlepiej zastosować w tym celu żwir, połączony z piaskiem, albo gruz.

Ogród na skarpie możemy także urządzić, wykorzystując w formie murów - gabiony. Kosze gabionowe są wykonane ze sztywnej siatki, której wnętrze wypełnia się grubymi kamieniami lub żwirem. Taki sposób aranżacji ogrodu jest oryginalny i nowoczesny.

Gabiony są efektowne i pasują do nowoczesnych ogrodów.

Ogród na skarpie - schody ogrodowe - zapewnią wygodną komunikację

Do wygodnego poruszania się w ogrodzie na skarpie - czy to kiedy pozostawiamy pochyłość obsadzając roślinami, czy też kiedy planujemy tarasy, konieczne są schody ogrodowe. Schody ogrodowe połączą poziomy tarasów, czyniąc ogród funkcjonalnym. Każdy rodzaj schodów ogrodowych powinien być solidny i bezpieczny. Szerokość schodów to minimum 90 cm. Stopnie nie powinny być zbyt strome - och wysokość maksymalne to 14 cm, optymalnie 10 cm. Strome schody w ogrodzie to niebezpieczeństwo. Głębokość stopnia ogrodowego powinna wynosić minimum 20 cm. Najlepsza jest głębokość, która pozwala swobodnie umieścić całą stopę dorosłego człowieka na tym stopniu. Schody muszą być ergonomiczne, więc z ich zaprojektowaniem również może pomóc nam architekt krajobrazu, tak aby w naszym ogrodzie było bezpiecznie.

Budując mur w ogrodzie, tworzymy ciekawe wnętrza.

Schody ogrodowe nie mogą być śliskie po deszczu. Tworzywo powinno być trwałe i nie może wymagać pielęgnacji. Wiejski ogród będzie wyglądał pięknie ze schodami z cegły klinkierowej, lub z kamieniami, płytami kamiennym w tej formie. Do nowoczesnego ogrodu możemy z powodzeniem wybrać schody betonowe, układane na przykład z grubych płyt z betonu. Ogromne możliwości do ogrodu dają nam kostki brukowe. Na skarpie możemy zbudować schody ogrodowe, wykonane z kostek i palisady betonowej, której kolor dopasujemy idealnie do stylu ogrodu i domu.

Jako schody na skarpach możemy zastosować też połączenie kilku tworzyw - np. drewniane słupy i żwir. W tym sposobie obrzeża schodów wykonane są z drewna, a stopnie wypełnia się żwirem, na odpowiedniej podbudowie.

Drewno w formie stopni nie sprawdzi się, ponieważ po deszczu jest śliskie. Komu zależy na naturalnym designie, może zastosować prefabrykaty betonowe imitujące drewniane kłody, plastry czy belki.

Ogród na skarpie - siatka z tworzywa sztucznego

Ogród na skarpie to wyzwanie, ale zachęca nas do poszukiwania ciekawych rozwiązań. Komu marzy się stroma skarpa, a na niej piękna, zielona, gęsta trawa, ten z pewnością chętnie skorzysta z siatek z tworzywa sztucznego.

Nawet trawnik może rosnąć na skarpie.

Siatka z tworzywa sztucznego jest układana na skarpie, po jej ukształtowaniu i wyrównaniu. Siatkę mocujemy za pomocą długich metalowych, lub plastikowych szpilek. W jej oczkach rozsypujemy mieszankę żyznego podłoża i nasiona trawy. Kiełkująca trawa jest utrzymywana w miejscu, dzięki plastikowym włóknom. PO czasie, kiedy trawa dobrze się ukorzeni, sama zaczyna stanowić dodatkowe wzmocnienie i ochronę przed erozją skarp.

Siatka może utrzymywać podłoże na skarpie.

Ogród na skarpie - jak zbudować skarpę?

W czasie budowy domu, na naszej działce gromadzi się nadmiar urobku, czyli gruntu z wykopu pod fundamenty. Grunt najczęściej staramy się jakoś wykorzystać w naszym ogrodzie, aby nie generować kosztów jego wywozu. W takiej sytuacji, a także wtedy, kiedy mamy do dyspozycji większy ogród, i chcemy urozmaicić jego ukształtowanie - możemy zaplanować skarpę, zbocza lub wzniesienia.

Pamiętajmy, że podłoże na podłoże po usypaniu na skarpie musi osiąść. Naturalne osiadanie zależy od rodzaju gruntu, trwa kilka tygodni. Po tym czasie skarpę można zagospodarować.

Na skarpie możemy założyć ogród, wybierajmy gatunki odporne, ale też dekoracyjne.

Ogród na skarpie - jakie rośliny sprawdzą się na skarpie?

Skarpa w ogrodzie jest wbrew pozorom wdzięcznym tematem. Pozwala nam wyeksponować roślinność, którą będzie dobrze widać z daleka. Jakie gatunki roślin poradzą sobie na pochyłym terenie?

Inspiracje warto czerpać z natury i wybierać gatunki, którym nie przeszkadza erozja.

Na pochyłym terenie najlepiej sadzić roślinność zadarniającą. Obsadzając skarpę roślinami ekspansywnymi, które szybko rozrastają się na boki, dzięki licznym pędom, odrostom korzeniowym itp. umacniamy skarpę, hamujemy erozję, a jednocześnie tworzymy piękną dekorację. Rośliny zadarniające to zarówno krzewy, jak też pnącza i byliny. Do ogrodu na skarpie możemy wybrać takie gatunki krzewów jak:

• liściaste: dereń rozłogowy, róża pomarszczona, irga płożąca, irga rozesłana, trzmielina płożąca, rokitnik pospolity, berberys Thunberga,
• iglaste: jałowiec płożący, sabiński, pospolity, łuskowaty, sosna kosodrzewina,
• pnącza: bluszcz pospolity, hortensja pnąca,

Razem z krzewami, na skarpach możemy posadzić liczne byliny, niektóre z nich mają piękne kwiaty, owoce. Byliny okrywowe mogą występować samodzielnie, albo w towarzystwie krzewów. Wiele z bylin okrywowych jest dużo odporniejszych niż trawnik na skarpie, stanowi więc dla niego ciekawą alternatywę. Jakie rośliny bylinowe wykorzystać w aranżacji ogrodu na skarpie?

• dąbrówka rozłogowa,
• bodziszek czerwony,
• bodziszek korzeniasty,
• bergenia sercowata,
• tojeść rozesłana,
• rojniki i rozchodniki,
• runianka japońska,
• kopytnik pospolity,
• epimedium alpejskie,
• barwinek pospolity,
• żagwin ogrodowy,

Poszukując gatunków na naszą skarpę, przede wszystkim musimy zwrócić uwagę na warunki siedliskowe, i dopasować rośliny do nich. Inne gatunki roślin będą dobrze rosły na stronie południowej, a inne w cieniu.

Aby ograniczyć erozję, możemy między roślinami ułożyć geowłókninę. Na niej rozłożymy kamienną ściółkę.

Ciekawy sposób to ułożenie na skarpie, między roślinami dużych kamieni, albo utworzenia skalniaka. Rośliny są w stanie sprawić, że każdy, nawet najtrudniejszy obszar, po pewnym czasie będzie dekoracyjny i malowniczy.

W przypadku sadzenia roślin okrywowych na skarpie, ważne jest dokładne przygotowanie podłoża. Skarpę musimy starannie odchwaścić, usunąć zanieczyszczenia. Rośliny na skarpę charakteryzują się małymi wymaganiami, i dużą odpornością na trudne warunki, ale w pierwszych kilku latach mogą wymagać intensywniejszej pielęgnacji. Później staną się bezproblemowe.

Ogród na skarpie zmusza nas do poszukiwania ciekawych rozwiązań, ale dzięki temu wysiłkowi powstają miejsca bardzo atrakcyjne i zaskakujące. Udaje się zagospodarować obszar, który mógłby zostać porzucony, bez funkcji. Murki oporowe i tarasy dzielą skarpę na wygodne przestrzenie, a roślinność pozwala zapomnieć o trudnościach, jakie w ogrodzie na skarpie panują.