Ogród dla motyli...
Ogród dla jego właścicieli jest często małym zoo. Mamy możliwość obserwacji owadów, ptaków i dzikich zwierząt. Im więcej z naszym ogrodzie roślin, dzikich zakątków, skoszonych traw, tym większe szanse na spotkanie ciekawych gości.
Do grupy pięknych, ogrodowych gości należą z pewnością motyle, które stanowią atrakcję - zarówno dla dorosłych jak i młodszych ogrodników.
Jeżeli lubisz obserwować te piękne owady, warto wiedzieć, jak stworzyć im sprzyjającą enklawę, do której z chęcią zawitają.
Ogromna motyla rodzina zaskakuje nieustannie różnorodnością…
Z życia motyla…
Na świecie żyje około 170 tysięcy gatunków motyli. Wiele z nich jest zagrożonych wyginięciem. W Polsce możemy spotkać około 3 tys. gatunków. (Ile przylatuje do Ciebie do ogrodu? Około 5-6 rodzajów?).
Niestety, postępowanie ludzi, w tym zwłaszcza niszczenie naturalnych siedlisk motyli jak dzikie łąki i lasy, oraz postępująca chemizacja środowiska, powodują, że sytuacja motyli i innych owadów, jest dramatyczna.
Ale łatwo możesz stworzyć zakątek dla motyli w swoim ogrodzie.
Motyle żywią się głównie nektarem, dlatego bardzo licznie bytują na nektarodajnych kwiatach. Nie pogardzą też spadzią, produkowaną przez mszyce, a także sokiem z opadłych owoców.
Przyjemnie obserwować całe stada motyli, których delikatne ruchy skrzydeł i finezyjne wzory na nich, zachwycają i uspokajają. Jednak mówiąc o motylach, wyłącznie jak o dekoracji ogrodu, dużo im ujmujemy… Motyle pełnią w ogrodzie funkcję zapylaczy.
To co z przyjemnością obserwujemy, czyli ostatnia faza rozwojowa motyli, to postać dorosła. Aby w ogrodzie pojawiły się nasi kolorowo-skrzydlaci przyjaciele, musimy zaakceptować również ich gąsienice.
Często, głównie z niewiedzy, niszczymy gąsienice motyli, ponieważ myślimy, że to szkodniki. Co prawda, gąsienice motyli będą podgryzać liście naszych roślin, ale nie jest to chyba zbyt wygórowana cena z atrakcyjne pokazy, jakie przyjdzie nam potem oglądać.
Gąsienice motyli nie zawsze wyglądają tak uroczo jak forma dorosła. Warto jednak dać im spokój przez kilka tygodni - potem nas zachwycą.
Gąsienice motyli wylęgają się z jaj, które dorosły motyl składa najczęściej na spodniej stronie liści. Kiedy gąsienica osiągnie odpowiedni wiek i rozmiar, oraz zgromadzi odpowiednią ilość materii pokarmowej, przemienia się w poczwarkę, z której po pewnym czasie powstanie motyl.
Z poczwarek po kilku tygodniach wylęgają się dorosłe okazy.
Możemy podglądać ten cykl rozwojowy w naszym ogrodzie, pod warunkiem, że jesteśmy gotowi na drobne ustępstwa.
Motyle w naszym ogrodzie
Co możemy zrobić, aby stworzyć motylom korzystne warunki rozwoju w naszym ogrodzie?:
- Ograniczmy stosowanie środków chemicznych, zawsze stosujmy się do zasad ich użycia i karencji.
- Pozostawmy w ogrodzie fragment nieskoszonej trawy która przeobrazi się w łąkę kwietną.
- Bądźmy tolerancyjni dla gąsienic, obserwujemy ich obecność i ingerujmy tylko, kiedy to bardzo konieczne.
- Nie niszczmy jaj motyli.
- Sadzmy wiele roślin nektarodajnych.
- Na zakątek dla motyli najlepiej wybrać miejsce słoneczne.
Motyle uwielbiają nektarodajne kwiaty.
Jakie rośliny kochają motyle?
Motyle uwielbiają rośliny o barwnych kwiatach, nektarodajne i pachnące. W ogrodzie warto posadzić przede wszystkim budleję Dawida.
Budleja Dawida, nazywana również motylim krzewem, to szybko rosnący, rozłożysty krzew. Największą ozdobą budlei są jej kwiatostany, które mają postać kłosów. Często są tak duże, że pędy uginają się pod ich ciężarem. Budleja ma kwiaty w kolorze różowym, białym lub fioletowym. Kwitnienie jest obfite i długie, trwa kilka miesięcy, od czerwca do września/października. Poza wyglądem kwiaty zachwycają też przyjemnym, słodkawym zapachem.
Budleja ma sezonowe, jasnozielone, lekko wydłużone listki. Osiąga wysokość nawet 5 metrów, ale spotyka się też odmiany karłowe, o wysokości około 1 metra.
Najlepszym stanowiskiem dla budlei jest miejsce słoneczne i zaciszne - krzew jest wrażliwy na mróz, dobrze jest nawet okryć go na zimę i usypać kopczyk przy nasadzie. Podłoże powinno być zasadowe, żyzne, najlepsza struktura to gleba piaszczysto-gliniasta.
Jako, że roślina kwitnie bardzo długo i obficie, warto zasilić ją nawozem do roślin kwitnących, nawet 2-3 razy w sezonie. Po przekwitnięciu przycinamy krzew, co wzmocni jej kondycję i wpłynie na obfite kwitnienie w przyszłym roku.
Jeżówki są najczęściej oblepione przez motyle.
Trudno jest wyobrazić sobie zakątek dla motyli bez werbeny patagońskiej. To piękna roślina jednoroczna, która zachwyca fioletowymi baldachami drobnych kwiatków. Werbena patagońska ma sztywne łodygi, osiągające wysokość nawet 200 cm. Mimo swojej wysokości, jest delikatna i ażurowa, a jej kwiaty tworzą fioletowy obłoczek nad rabatą.
Werbena patagońska to gatunek jednoroczny, ale dzięki temu, że obficie kwitnie, wytwarza dużo nasion, które same się wysiewają, podbijając nasz ogród.
Kwitnienie jest obfite i trwa od lipca do października. Najlepszym stanowiskiem jest miejsce słoneczne lub w lekkim półcieniu. Gleba powinna być piaszczysto-gliniasta, żyzna. Werbena jest gatunkiem bardzo odpornym na suszę i szkodniki, dlatego sprawdzi się nawet w ogrodzie ekologicznym.
Jeżeli chcemy zachęcić motyle od odwiedzin, na pewno warto mieć w ogrodzie również jeżówkę purpurową. Jeżówka to kwiat późnego lata, rozpoczyna kwitnienie pod koniec lipca, ale kwiaty utrzymują się do późnej jesieni. Kwiatostany są efektowne i bardzo liczne, najczęściej w kolorze różowym, ale w odmianach kwiaty są białe, kremowe, czerwone. Jeżówka purpurowa ma sztywne, wyprostowane łodygi, które osiągają około 120-150 cm. Najlepszym stanowiskiem jest lekki półcień i lekko wilgotna gleba, gdyż w czasie suszy jeżówka karleje i słabiej kwitnie. Gleba powinna być więc gliniasto-piaszczysta.
Wiele motyli odwiedza chętnie również kwiaty hortensji z gatunku ogrodowych, bukietowych czy drzewiastych. Hortensje to piękne, kwitnące krzewy. Hortensja ogrodowa najlepiej rośnie na stanowisku cienistym, natomiast bukietowa na słońcu. Obydwie mają piękne, okazałe kwiatostany. Hortensje to krzewy, które źle znoszą suszę, dlatego warto podlewać je w czasie letnich upałów. Kwiaty zaskakują kolorami, które zmieniają się w zależności od fazy kwitnienia. Sukces gwarantuje również dobre cięcie. Więcej o hortensjach pisaliśmy w artykule "Hortensje - rodzaje, wymagania, pielęgnacja".
Motyle uwielbiają kwiaty lawendy.
Kolejną rośliną, idealną wręcz do motylego zakątka jest lawenda. Obficie kwitnący, pachnący krzew, jest uwielbiany przez motyle i pszczoły. Lawenda najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym i ciepłym, wymaga gleby wapiennej. Sekretem uprawy bujnych kwiatów jest także ich cięcie. Lawenda stanowi idealne uzupełnienie rabaty bylinowej dla motyli.
Podobnie jak lawenda, również floksy wiechowate, są zachętą i stołówką dla motyli. Floks wiechowaty jest wysoką byliną, osiąga około 120-150 cm. Ma kwiaty zebrane w wiechy. Kwiatki są drobne, pachnące i kolorowe - mogą być różowe, białe, czerwone, fioletowe, jedno i dwu- kolorowe.
Floksy najlepiej rosną na stanowisku słonecznym i półcienistym. Gleba powinna być lekka, próchnicza, delikatnie wilgotna. Warto zadbać o to, aby stanowisko było przewiewne, ponieważ floksy często chorują na mączniaka i inne choroby grzybowe.
Przyciągają je też kwiaty cyni. Jak tego pazia żeglarz.
Godną uwagi propozycją do ogrodu dla motyli są cynie. To rośliny jednoroczne, które kwitną obficie i kolorowo. Cynie są niewielkie, osiągają około 30 cm, a na sztywnej łodydze pojawia się płaski, pojedynczy kwiatostan. Cynie nie mają dużych wymagań, oczywiście najlepiej zagwarantować im przynajmniej lekko nasłonecznione stanowisko, a najlepiej pełne słońce.
Motyle mogą mieć skrzydła pięknie wybarwione, nawet niebieskie - nie tylko tropikalne gatunki. W Polsce niebiesko-skrzydłe są motyle z rodziny modraszki.
Jakie gatunki motyli występują w naszym ogrodzie?
Mimo, że na świecie jest ich aż 170 tysięcy, a w Polsce około 3000 to do naszego ogrodu przylatuje tylko kilka najpopularniejszych motyli dziennych i nocnych.
Najbardziej popularne są:
- rusałka pawik - która jest najpopularniejszym gatunkiem motyla w Polsce. Najbardziej charakterystyczne są “pawie oczka”na rudych skrzydełkach. Gąsienice rusałki żerują na pokrzywach - warto zostawić specjalnie dla nich kępę pokrzyw gdzieś w ogrodzie.
Rusałka pawik ze swoimi pawimi oczkami na skrzydłach.
- paź królowej - coraz rzadszy, ale bardzo atrakcyjny motyl. Jego gąsienice żyją na koprze i roślinach baldaszkowatych.
Ten dziwny stwór to nie obcy:), to gąsienica pazia królowej. Wyrośnie z niej piękny motyl.
- rusałka admirał - jego gąsienice również bytują na liściach pokrzywy. Ma piękne, ciemne skrzydełka, na których odcinają się białe i pomarańczowe plamki,
- rusałka osetnik - pomarańczowe skrzydła pokryte są ciemniejszymi wzorami, gąsienice żywią się pokrzywą, ostem.
Motyle z rodziny bielinków mają białe lub kremowe skrzydła.
- bielinek - ma skrzydła w kolorze białym lub kremowym, jego gąsienice bytują na liściach kapusty, rzepaku itp. dlatego uważane są za szkodnika.
Kraśnik sześcioplamek to również krajowy motyl.
Natomiast raczej nie spotkamy u nas tzw. motyla szklanego, który ma przezroczyste skrzydełka, co ułatwia mu ucieczkę przed drapieżnikami.
Sadząc w ogrodzie nawet tylko kilka kwitnących roślin, możemy stworzyć dla motyli - azyl. Warto to zrobić i cieszyć się ciekawymi obserwacjami.
