Jak zbudować bezpieczny plac zabaw - miejsce, podłoże, prawo i certyfikaty

Dobrze przygotowany i urządzony plac zabaw jest miejscem, do którego dzieci chętnie chodzą. Kusi ich oczywiście kolorem, różnorodnością i funkcjonalnością. Dla rodziców najważniejsze jest poczucie bezpiecznie bawiących się dzieci, możliwość odpoczynku i dobra widoczność całego placu zabaw.

Plac zabaw krok po kroku

Kolorowy plac zabaw to nie wszystko. Warto wiedzieć jak i gdzie go zaplanować, żeby cieszył dzieci, ale i nie przysparzał trudności rodzicom.

1. Ustalamy miejsce placu zabaw

   Wybieramy odpowiednie miejsca placu zabaw. Ważne, żeby było na tyle widoczne, żeby kontrolować, co się na nim dzieje. Plac nie powinien być wytyczany w pobliżu śmietników, linii wysokiego napięcia, również sąsiadów, którzy nie zgadzają się na towarzystwo rozkrzyczanego grona dzieci. Wokoło placu powinna znajdować się strefa bezpieczeństwa a sam plac powinien gwarantować dziecku około 50% przestrzeni do biegania.

   Dla urządzeń, gdzie wysokość upadku jest wyższa niż 1,5 metra, aby obliczyć strefa bezpieczeństwa należy zastosować następującą formułę:

   Strefa bezpieczeństwa = (maksymalna wysokość upadku - 1,5 m) x 0.667 + 1,5 m

2. Ustalamy sposób zabezpieczenia terenu

   Oczywiście place zabaw mogą być terenami otwartymi. Dobrze jest jednak, żeby miejsce zabaw dla dzieci było ogrodzone. Ogrodzenie zabezpiecza miejsce przed zwierzętami, ponadto utrudnia niezauważone oddalenie się dziecka z miejsca. Ogrodzenie np. żywopłotem chroni również dzieci przez zapyleniem, zadymieniem, gdyby miejsce ich zabaw było blisko drogi, oraz nieco wygłusza krzyki z wewnątrz, co z kolei zwiększa komfort dla sąsiadów.

3. Ustalamy rodzaj podłoża

   Jest to zagadnienie o tyle ważne, że jego rodzaj gwarantuje bezpieczeństwo dzieci. Warto również zadbać, alby było różnorodne, dla zwiększenia ilości doznań, a tym samym wyostrzenia zmysłów, ćwiczenia orientacji w terenie czy ćwiczenia stóp.

   Mamy różne typu polecanego podłoża:

   • gęsta i dobra trawa
   • piasek
   • kora
   • żwirek
   • tworzywa sztuczne - kostki gumowe, maty

   Nawet trawa, nie wspominając o betonie, asfalcie czy ubitej ziemi, jest nieodpowiednia, jeśli istnieje możliwość upadku dziecka z 1 m wysokości. Mówi o tym Polska Norma PN-EN 1177. Nie nadaje się więc do zastosowania pod huśtawkami, karuzelami czy większością zjeżdżalni.

   Jeśli chcemy zastosować materiały sypkie takie jak piasek, kora czy żwir, warstwa amortyzacyjna musi mieć przynajmniej 30 cm.

   Materiały syntetyczne są obecnie bardzo modne ale i posiadają wszystkie właściwości niezbędna dla zachowania bezpieczeństwa podczas zabawy. Są granulatem poliuretanowym spajanym żywicą układanym w odpowiednie elementy, zazwyczaj kwadratowe. Nawierzchnia taka jest przepuszczalna, szybko odprowadza wodę, jest łatwa w utrzymaniu i pielęgnacji. Nawierzchnia taka powinna spełniać kryterium HIC (Kryterium Urazu Głowy) - 40 - 300 cm, określone w normie PN-EN 1177

4. Ustalamy strefy placu zabaw

   Dzielimy plac na strefy, które pomogą skorzystać z niego każdemu. Dla dzieci powinna być wydzielona strefa młodszych dzieci, strefa przedszkolaków, dzieci starszych. Nie tylko jednak dzieci przebywają na placach zabaw. Warto zadbać o strefę dla opiekunów, uzbrojoną w ławeczki. Dobrze, aby taka strefa było umieszczona blisko strefy dla maluchów. To ułatwi nadzór nad bawiącymi się tam dziećmi.

   Ważne są również strefy bezpieczeństwa na placu. Jeśli na placu zabaw znajdują się sprzęty do 1.5 m wysokości strefa bezpieczeństwa powinna wynosić minimum 1.5 m. Również, np. dla huśtawek strefa w promieniu działania urządzenia powinna mieć przynajmniej 1.5 m. Jeśli mamy do czynienia z karuzelami, strefa musi mieć minimum 2 m, licząc od krawędzi urządzenia.

   Strefa bezpieczeństwa = (maksymalna wysokość upadku - 1,5 m) x 0.667 + 1,5 m

   Jeśli robimy wyliczenia dla huśtawek poprzecznych wówczas mierzymy długość od miejsce zawieszenia huśtawki po siedzenie i wynik mnożymy x 0,867 a potem dodajemy 1,75 dla powierzchni syntetycznych lub 2,25 dla nawierzchni sypkich np. piasku czy ziemi. Do tego uwzględniamy 875 mm poszerzenia nawierzchni bezpiecznej po obu stronach zabawki.

   Przykład:
   Zatem dla huśtawka o długości, od siedziska do górnej poprzeczki wynoszącej 1,8 m kalkulacja wygląda następująco:

   Dla nawierzchni syntetycznych

   • 1,8 m x 0,867 = 1,561 m
   • 1,561 m + 1,75 m = 3,31 m

   Dla nawierzchni sypkich

   • 1,8 m x 0,867 = 1,561 m
   • 1,561 m + 2,25 m = 3,81 m

5. Ustalamy zastosowane na placu materiały

   Dobrze, jeśli na placu zabaw zastosowane są różne materiały. To zwiększa doznania dzieci, rozbudza ich zdolności poznawcze. Ważne, żeby wszystkie elementy wykonane były z materiałów odpowiednio wykończonych, posiadających odpowiednie cechy, wskazane zazwyczaj certyfikatami.

Nie zbudujemy placu zabaw "na dziko"

Budowę placów zabaw organizują odpowiednie przepisy prawne UE, które obowiązuję również w Polsce. Zgodnie z nimi każdy producent sprzętu na place zabaw musi potwierdzić zgodność swoich produktów z wymogami obowiązujących dyrektyw i norm. Jedynie, zgodnie z obowiązującą Ustawą o systemie oceny zgodności z 30 sierpnia 2002 r. (DzU nr 166, poz. 1360), nie obowiązują u nas certyfikaty na wyposażenie placów zbaw. Te może rozważyć inwestor, zamawiający wyposażenia miejsca zabaw dla dzieci. Jeśli jednak inwestor nie wymaga certyfikatów jakości bierze na siebie odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci bawiących się na nim. Szkoły i placówki podlegające Ministerstwu Edukacji Narodowej, które mają obowiązek nabywania produktów posiadających certyfikat.

Do placów zabaw dla dzieci mamy dwie normy. Pierwsza PN-EN-1176-1 do 7 oraz 10 i 11 dotyczy wyposażenia, druga PN EN 1177.

Norma PN-EN 1176 składa się z następujących części:

Ważne jest również zachowanie odpowiednich wymiarów placów zabaw, dostosowanych do ilości dzieci, które będą na nim przebywać. Odpowiednie normy określają zapotrzebowanie powierzchni dla jednego dziecka.

Paragraf 20 normy technicznej mówi: "w zespole budynków wielorodzinnych objętych jednym pozwoleniem na budowę należy, stosownie do potrzeb użytkowników, przewidzieć placyki zabaw dla dzieci najmłodszych, przy czym co najmniej 30% tej powierzchni powinno znajdować się na terenie biologicznie czynnym, jeżeli nie jest to ustalone inaczej w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu". Rozporządzenie to określa minimalną odległość placów zabaw dziecięcych oraz boisk dla dzieci i młodzieży od parkingów. W zależności od wielkości parkingu powinna ona wynosić 7 m (do 4 stanowisk), 10 m (dla parkingów od 5 do 60 stanowisk) lub 20 m (dla parkingów powyżej 60 stanowisk)."

Certyfikat to nie wszystko

Wiele osób nie wie, że zakup certyfikowanego placu zabaw jest równoznaczny z jego bezpieczeństwem. Ważne jest więc zaplanowanie kontroli. Tylko one pozwolą na utrzymanie wysokich standardów miejsca do zabaw dla dzieci. Norma PN-EN 1176-7 zaleca, aby przeprowadzać trzy rodzaje kontroli placów zabaw. Kontrole te robią administratorzy realizują swoje podstawowe obowiązki wobec użytkowników.

• kontrola regularna (co 1-7 dni),
• kontrola funkcjonalna (co l - 3 miesiące),
• coroczna kontrola podstawowa.

Tylko kontrolowany plac może być ubezpieczony na ewentualność uszczerbku na zdrowiu i późniejszej wypłacie roszczeń. W wypadku, gdy kontrole są pomijane, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty ubezpieczenia.